Ngài Fabio De Cillis – Tham tán Thương vụ Ý (ITA) tại Việt Nam chia sẻ cùng Navigator về mối quan hệ hợp tác và phát triển thương mại tương hỗ tốt đẹp giữa hai quốc gia Italia và Việt Nam trong năm 2023.
Sau khi dịch bệnh ngừng hoành hành, mối quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Italia ngày càng phát triển tốt lên, nên chắc hẳn khối lượng công việc của Thương vụ Ý tại Việt Nam cũng trở nên bận rộn. Ngài có thể chia sẻ đôi chút về tình hình hoạt động của ITA hiện nay?
Sau khi Hiệp định Thương mại Tự do giữa Việt Nam và Liên Minh Châu (EVFTA) có hiệu lực vào năm 2020, mức thuế suất thuế quan mới đã được áp dụng, nâng cao khả năng cạnh tranh của các sản phẩm Ý vào thị trường Việt Nam. Cơ quan Thương mại Ý (ITA), phối hợp với Hiệp hội Italy, đã và đang tổ chức nhiều chương trình khuyến mãi nhằm tăng cường sự hiện diện của các sản phẩm của Ý tại Việt Nam và thúc đẩy
thương mại song phương giữa hai nước. ITA luôn cố gắng tổ chức các sự kiện hàng năm cùng với Đại sứ quán Ý tại Hà Nội và Tổng lãnh sự quán tại Thành phố Hồ Chí Minh, có thể kể đến như Ngày Thiết kế Ý (IDD) vào tháng 3 và Tuần lễ Ẩm thực Ý vào tháng 11 nhằm quảng bá sự xuất sắc của các thiết kế và ẩm thực độc đáo đến từ Ý. Để thiết lập mối quan hệ kinh doanh giữa hai bên, chúng tôi cũng đã tổ chức nhiều sự kiện liên quan đến nhiều ngành công nghiệp, từ máy móc trong công-nông nghiệp đến thực phẩm, đồ nội thất, thời trang, mỹ phẩm, trang sức, sách, nghệ thuật… thông qua việc tham gia vào các triển lãm công nghiệp quan trọng tại Việt Nam và Ý, cũng như trao đổi đoàn doanh nghiệp, và nhiều hoạt động khác nhằm tăng cường quan hệ thương mại giữa hai nước.
Trong kinh doanh, người lãnh đạo luôn phải đối mặt với rất nhiều vấn đề và áp lực từ nhiều phía. Vậy theo quan điểm cá nhân của ngài, vấn đề nào là nan giải cũng như thú vị nhất khi trở thành một nhà quản lý cấp cao?
Bất kỳ ngành nghề công việc nào cũng đều có ưu và nhược điểm riêng, thường chúng sẽ có mối liên hệ mật thiết đến môi trường mà bạn phải đương đầu. Không thể phủ nhận rằng đôi khi chúng ta phải nỗ lực rất nhiều để đạt được mục tiêu của mình, nhưng điều hiển nhiên là nỗ lực lớn nhất sẽ đem đến thành quả tốt nhất, miễn là chúng ta luôn tiếp bước và không từ bỏ khát vọng. Thêm vào đó, mỗi thử thách mới đều giúp ta có thêm kinh nghiệm cho những lần va chạm tiếp theo.
Sau đại dịch Covid-19, rất nhiều doanh nghiệp Việt Nam và Ý gặp phải khó khăn trong hoạt động kinh doanh. Ngài cho rằng đâu nào là thử thách khó khăn nhất mà các công ty đang phải đối mặt?
Đại dịch đã ảnh hưởng sâu sắc đến nền kinh tế thế giới, rõ ràng là trong đó có Ý và Việt Nam. Không chỉ trong nền kinh tế mang tính toàn cầu mà còn nhiều hiện tượng khác, tất cả chúng ta phải cùng nhau học cách đối mặt. Ý là một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới đối mặt với đại dịch Covid và kinh nghiệm của chúng tôi đã được nhiều nước lấy làm hình mẫu. Đại dịch cũng nhắc nhở chúng ta phải thể hiện tinh thần đoàn kết, và đây cũng là lý do Ý trao tặng hơn 2 triệu liều vắc-xin cho Việt Nam thông qua chương trình COVAX. Tất cả chúng ta đều sẽ tiến xa hơn trong tương lai nếu chúng ta cùng nhau cộng hưởng. Thật không may, những xung đột chiến tranh xảy ra gần đây cũng là bài học nhắc nhở rằng chúng ta vẫn chưa hoàn toàn rút kinh nghiệm từ những sai lầm trong quá khứ.
Tôi từng nghe một câu nói nổi tiếng: “Với mỗi thử thách bạn gặp phải, luôn có một cơ hội tiềm ẩn dẫn bạn đến con đường thành công và giàu có.” Vậy theo ngài, đại dịch mang lại tiềm năng gì cho sự hợp tác giữa các doanh nghiệp Ý và Việt Nam?
Như tôi đã chia sẻ, đại dịch đã dạy chúng ta rằng chúng ta có thể đối mặt với khó khăn tốt hơn nếu chúng ta đương đầu với thử thách cùng nhau. Mặt khác, một thách thức toàn cầu rất quan trọng khác mà tất cả chúng ta đang phải đối mặt hiện nay là biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến cả hai đất nước. Ở Ý, chúng tôi có thế mạnh trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, cũng như cơ giới hóa nông nghiệp và xử lý chất thải. Chúng tôi đang làm việc để đưa ra các giải pháp khả thi, nhằm mục đích củng cố mối quan hệ hợp tác với Việt Nam sao cho mang lại hiệu quả tốt nhất vừa đảm bảo được sự bền vững cho môi trường sống.
Việt Nam là một quốc gia đang phát triển với nhiều hoạt động kinh tế – tài chính sôi động. Theo ngài, lĩnh vực kinh tế nào ở Việt Nam có tiềm năng lớn nhất đối với các doanh nghiệp Ý?
Lĩnh vực mà Ý xuất khẩu nhiều nhất trên toàn thế giới là máy móc. Việt Nam cũng nằm trong xu hướng này và điều đó khá dễ hiểu, vì Việt Nam đang trong quá trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa, trong khi tốc độ phát triển của các công ty Ý tỏ ra mạnh mẽ với sức cạnh tranh với tỷ lệ tốt nhất về chất lượng và giá cả trong ngành. Vậy nên để chắc chắn rằng có thể cung cấp các sản phẩm tân tiến và lâu dài, Cơ quan Thương mại Ý đã thành lập ba trung tâm công nghệ trong lĩnh vực dệt may, đá cẩm thạch và da với sự cộng tác của các Hiệp hội ở địa phương cho từng danh mục. Hàng năm, chúng tôi tổ chức tại Việt Nam gian hàng chính thức của Ý tại một số triển lãm thương mại trong nước như PROPAK (chế biến & đóng gói), giày dép và da, thực phẩm và khách sạn, cũng như một số triển lãm khác. Tất cả đều có sự tham gia của khoảng 30 nhà triển lãm đến từ Ý quan tâm tới việc thâm nhập lâu dài vào thị trường Việt Nam. Ngoài ra, chúng tôi còn tổ chức các sự kiện để truyền bá văn hóa rượu vang Ý thông qua các lớp học nâng cao do các chuyên gia tư vấn rượu vang chuyên nghiệp tổ chức và các buổi nếm thử rượu do các nhà sản xuất đến trực tiếp từ Ý tổ chức.
ITA thậm chí đang tiến hành một số nghiên cứu thị trường về máy móc nông nghiệp, máy móc làm sạch chuyên nghiệp, đồ trang sức, mỹ phẩm .v.v., điều này sẽ giúp chúng tôi hiểu rõ hơn về cách vận hành của thị trường Việt Nam đối với tầng lớp trung lưu ngày càng tăng nhanh chóng cùng với sự ưa chuộng đối với các sản phẩm chất lượng cao. Với cùng một mục đích, hàng năm chúng tôi cũng chọn và tài trợ cho một số chuyên gia địa phương đến Ý để tham dự một số triển lãm thương mại quan trọng nhất trong lĩnh vực thời trang, thực phẩm và rượu vang, du thuyền sang trọng, rạp chiếu phim và sách…, tất nhiên bao gồm cả máy móc trong công nghiệp chế biến, sản xuất.
Mặc dù là một thị trường đầy hứa hẹn, nhưng nhìn chung, các doanh nghiệp Việt Nam vẫn còn non trẻ và chưa ổn định. Vậy nếu được chọn một yếu tố mà các doanh nghiệp Việt Nam phải thay đổi để phát triển thì theo ngài, yếu tố đó là gì?
Theo tôi, các doanh nghiệp Việt Nam nên nâng cao chất lượng sản phẩm để đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. EVFTA sẽ giảm thuế suất về gần 0% cho một số mặt hàng thương mại giữa Việt Nam và EU, trong đó có cả Ý. Năm 2022, kim ngạch thương mại giữa Ý và Việt Nam là hơn 6,2 tỷ USD, thặng dư cho Việt Nam là 2,6 tỷ USD, mức tăng trưởng đáng kể so với năm 2021. Tôi tin chắc rằng kim ngạch thương mại có thể tiếp tục cải thiện, ngày càng cân bằng hơn. Xuất khẩu vào Việt Nam còn gặp nhiều khó khăn do thuế cao, thủ tục nhập khẩu còn rườm rà và thường không rõ ràng. Hầu như ngày nào tôi cũng phải nghe những lời phàn nàn của một số công ty Ý về thủ tục hải quan; điều này khó có thể chấp nhận được đối với một quốc gia muốn trở nên hiện đại, ngày càng phát triển và đóng vai trò quan trọng trong thương mại quốc tế.
Việt Nam là một trong những nước có tốc độ phát triển nhanh hàng đầu khu vực Đông Nam Á. Ngài đánh giá thế nào về sự phát triển của thị trường Việt Nam hiện tại so với trước đây?
Trong quá trình chuyển đổi từ nền kinh tế bao cấp, lạc hậu sang nền kinh tế thị trường hiện đại định hướng xã hội chủ nghĩa, Việt Nam đã vươn lên trở thành điểm sáng tăng trưởng của khu vực và thế giới. GDP bình quân của Việt Nam giai đoạn 2016 – 2019 đạt 6,8%, hoàn thành mục tiêu tăng trưởng bình quân 6,5 – 7% trong kế hoạch 5 năm 2016 – 2020. Dù chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch, nhưng nền kinh tế Việt vẫn đạt mức tăng trưởng gần 3%. Việt Nam là một trong những quốc gia hiếm hoi có mức tăng trưởng dương trong khu vực và trên thế giới. Nền kinh tế Việt Nam chắc chắn phải hướng tới hiện đại hoá. Tỷ trọng khu vực công nghiệp và dịch vụ đang tăng nhanh, trở thành động lực chính của tăng trưởng kinh tế. Trong khi đó, tỷ trọng khu vực nông nghiệp hiện đã giảm dần. Nhiều động lực tăng trưởng mới được tạo dựng cho khu vực doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Khối kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ thể hiện qua việc số lượng doanh nghiệp thành lập mới và vốn đăng ký đều tăng. Bên cạnh đó, làn sóng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo ngày càng lan rộng với nhiều mô hình kinh doanh độc đáo, hiệu quả.
Nhiều hoạt động xúc tiến thương mại của Ý tại Việt Nam đã diễn ra trong năm 2022. Ngài đánh giá như thế nào về tiềm năng và cơ hội để các doanh nghiệp Ý đầu tư vào thị trường Việt Nam?
Trong các nước ASEAN, Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Italia. Năm 2022, tổng kim ngạch thương mại song phương giữa Italia và Việt Nam đạt 6,2 tỷ USD, tăng 17% so với số liệu trước đại dịch. Việt Nam đã khẳng định mình là một điểm đến phát triển nhanh, ổn định cho hoạt động kinh doanh quốc tế và đầu tư nước ngoài. Nhiều đặc điểm nổi bật như hệ thống chính trị ổn định, thành tích nhất quán về tăng trưởng kinh tế, thị trường hiệu suất cao, lực lượng lao động trẻ, lành nghề và dồi dào, vị trí gần các nền kinh tế mới nổi hàng đầu của Đông Nam Á và cuối cùng là môi trường FDI tương đối cởi mở, đều là những lợi thế tích cực thu hút đầu tư của Việt Nam.
Ngày càng có nhiều công ty Ý đầu tư vào thị trường Việt Nam trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Vậy theo ngài, lĩnh vực đầu tư nào sẽ được ưu tiên nhất?
Nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào 19/21 ngành trong hệ thống ngành kinh tế quốc dân của Việt Nam, trong đó công nghiệp chế biến, công nghiệp chế tạo dẫn đầu về thu hút vốn FDI với tổng vốn đầu tư trên 16,8 tỷ USD, chiếm 60,6% tổng vốn đầu tư nước ngoài của cả nước.
Việt Nam đã áp dụng cách tiếp cận có chọn lọc để thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài, góp phần thực hiện chiến lược phát triển bền vững của đất nước. Các dự án sử dụng công nghệ mới, công nghệ xanh sẽ được ưu tiên bởi tạo ra nhiều lợi nhuận, giúp quản trị doanh nghiệp một cách hiện đại, đảm bảo hoạt động chuyển giao công nghệ, tích hợp với chuỗi cung ứng, sản xuất toàn cầu.
Chân thành cảm ơn những chia sẻ quý báu của ngài!
Bài: Navigator Media – Người trả lời PV: ông Fabio de Cillis-Tham tán thương vụ Ý (ITA) tại Việt Nam
