Gói kích thích kinh tế của Trung Quốc ngày càng gặt hái được nhiều quả ngọt. Chính quyền địa phương có thể bán thêm 220 tỷ đô la trái phiếu để giúp lấp đầy khoảng trống tài trợ ước tính 1 nghìn tỷ đô la. Tuy nhiên, các khoản chi cho cơ sở hạ tầng đã bị hạn chế do quan chức lo ngại các khoản đầu tư lãng phí sẽ ảnh hưởng đến sự nghiệp của họ.
Các quan chức đã bị áp đặt để đẩy nhanh việc phát hành thứ gọi là trái phiếu đặc biệt của chính quyền địa phương, đồng thời là công cụ chính để tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng mà Bắc Kinh hy vọng sẽ giúp phục hồi nền kinh tế. Với 1,9 nghìn tỷ nhân dân tệ (283 tỷ USD) được bán vào tháng trước, hạn ngạch của năm nay gần như đã được sử dụng hết. Các nguồn tin cho hay Trung Quốc hiện đã sẵn sàng để khai thác một số hạn ngạch của năm 2023 – trị giá 1,5 nghìn tỷ nhân dân tệ.
Các ngân hàng thương mại quốc doanh sẽ được điều tiết việc mua trái phiếu với rất ít sự đầu tư, điều đó thậm chí được hoan nghênh. Nhưng việc chi dòng chảy tiền tệ mới là vấn đề nan giải hơn cả. Sự kiểm soát chặt chẽ hơn đối với việc phê duyệt các dự án và trừng phạt nghiêm khắc việc chi tiêu thiếu thận trọng lý giải tại sao việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng liên tiếp không gây được ấn tượng. Nó chỉ tăng 0,4% vào năm ngoái ngay cả khi đã phát hành khối lượng trái phiếu đặc biệt trị giá 3,6 nghìn tỷ nhân dân tệ, tương tự như ngân sách của năm nay. Vào tháng 12, Bắc Kinh cũng đã nạp gần 1,5 nghìn tỷ nhân dân tệ trái phiếu đặc biệt của năm nay để thúc đẩy phát triển, nhưng sự tăng trưởng của việc đầu tư cơ sở hạ tầng chỉ đạt 6,7% trong năm tháng tiếp theo.
Về bản chất, trái phiếu đặc biệt của chính phủ phải chịu sự giám sát chặt chẽ hơn so với các khoản vay ngân hàng. Các khoản tài trợ ngầm đã thúc đẩy sự bùng nổ cơ sở hạ tầng sau khủng hoảng tài chính của Trung Quốc. Lo lắng trước những khoản nợ tiềm ẩn, các dự án liên quan đến chính phủ phải chịu sự đánh giá chặt chẽ hơn nhiều bởi Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia và các cơ quan quản lý khác. Các quan chức địa phương phải chịu trách nhiệm cho mớ hỗn độn từ các dự án phù phiếm ngay cả khi đã từ chức hoặc nghỉ hưu. Giới truyền thông Trung Quốc cho hay, vào năm nay đã có ít nhất 43 giám đốc điều hành tại các công ty đầu tư trực thuộc chính phủ đã bị điều tra về rủi ro tài chính và tham nhũng.
Tài chính địa phương vốn đã vô cùng cạn kiệt. Theo các nhà phân tích của Guosheng Securities, doanh thu từ bán đất được dự báo sẽ giảm 20% trong năm nay do thị trường bất động sản suy thoái. Sự xuất hiện của một biến thể Omicron cho thấy nhiều dấu hiệu hơn về việc phong tỏa theo chính sách zero-Covid của Bắc Kinh, điều này có thể làm suy yếu nền kinh tế hơn nữa. Để kích cầu đạt tới mục tiêu 5,5% GDP trong năm nay, tinh thần nhân dân cũng như nguồn vốn cần phải được thúc đẩy nhiều hơn nữa.
Bài: Việt Hương – reuters.com
