Ngành kiểm toán Việt Nam đang đứng trước một ngã ba đường quyết định, nơi công nghệ gặp gỡ đánh giá của con người và đổi mới.
Khi Việt Nam vươn lên trở thành một trong những quốc gia tiên phong về AI tại ASEAN, ngành kiểm toán quốc gia đang đứng trước một ngã ba đường quyết định, nơi công nghệ gặp gỡ đánh giá của con người và đổi mới đòi hỏi sự chính trực. Trao đổi với phóng viên, Chủ tịch toàn cầu của ACCA, Ayla Majid, chia sẻ rằng tương lai của kiểm toán công và quản lý tài chính công sẽ thuộc về những người cân bằng giữa trí tuệ và đạo đức.
Việt Nam đứng thứ ba ASEAN về mức độ sẵn sàng ứng dụng AI nhưng vẫn còn thiếu hụt về dữ liệu, cơ sở hạ tầng và nhân lực. ACCA nên làm gì để giúp các quốc gia như Việt Nam theo kịp AI và tránh bẫy ma trận AI?
Việt Nam là một quốc gia đang phát triển nhanh chóng và có tầm quan trọng đáng kể trên toàn cầu. Với tốc độ tăng trưởng ấn tượng khoảng 8%, hiện đang hướng tới hai chữ số, và việc ứng dụng AI mạnh mẽ, Việt Nam rõ ràng đang đi trước nhiều quốc gia trong khu vực.
Tuy nhiên, khi áp dụng bất kỳ hình thức công nghệ nào, điều quan trọng là phải đảm bảo yếu tố con người vẫn giữ vai trò trung tâm. Mặc dù AI tiếp tục phát triển và mang lại những lợi ích không thể phủ nhận, nâng cao độ tin cậy, hiệu quả và tiết kiệm thời gian cho các chuyên gia, nhưng nó không thể thay thế được sự phán đoán của con người. Sự hoài nghi của con người, các tiêu chuẩn đạo đức và những nỗ lực loại bỏ định kiến trong dữ liệu vẫn là yếu tố không thể thiếu.
Thông qua chương trình giảng dạy mới nhất, ACCA đã tích hợp việc áp dụng AI và phát triển các bộ kỹ năng mới, cân bằng giữa trình độ công nghệ với nhận thức đạo đức. AI hiện là một thành phần thiết yếu của hoạt động chuyên môn trong tất cả các lĩnh vực.
Tại Việt Nam, ACCA đã thiết lập quan hệ đối tác chặt chẽ với nhiều tổ chức khác nhau, đáng chú ý nhất là Kiểm toán Nhà nước Việt Nam (SAV).
Kể từ khi bắt đầu hợp tác vào năm 2009, ACCA và SAV đã hợp tác chặt chẽ để thúc đẩy các quy trình kiểm toán thông qua việc áp dụng AI một cách có trách nhiệm và minh bạch. Quan hệ đối tác này nhằm mục đích củng cố niềm tin, duy trì tính minh bạch và thúc đẩy đổi mới trong lĩnh vực kiểm toán và tài chính tại Việt Nam.
ACCA dự đoán vai trò của kiểm toán viên sẽ phát triển như thế nào vào năm 2030, đặc biệt là trong việc kiểm toán các hệ thống AI, và ACCA đang thực hiện những bước nào để chuẩn bị cho các thành viên?
ACCA chắc chắn đã có một lộ trình rõ ràng cho việc tích hợp AI vào hoạt động và khuôn khổ chuyên môn của mình. AI hiện đóng vai trò trung tâm, không chỉ trong cách ACCA hợp tác với các bên liên quan trên toàn thế giới mà còn trong cách thức hoạt động nội bộ của tổ chức.
Thể hiện cam kết này, ACCA đã triển khai chương trình đào tạo mới vào tháng 6 năm nay, trong đó việc áp dụng AI và đổi mới kỹ thuật số là cốt lõi.
Sự phát triển này đang diễn ra liên tục. ACCA tiếp tục phát triển và đổi mới, đảm bảo AI được tích hợp hiệu quả vào các quy trình học tập, đánh giá và phát triển chuyên môn. Không còn lựa chọn nào khác ngoài việc nắm bắt cơ hội này, vì AI đại diện cho một lực lượng chuyển đổi có thể nâng cao cả hiệu quả và lợi ích cộng đồng.
Với những lĩnh vực mới như báo cáo phát triển bền vững, đảm bảo kỹ thuật số và phân tích dữ liệu đang nổi lên, các thành viên ACCA tương lai nên phát triển những kỹ năng và tư duy nào để dẫn dắt nghề nghiệp vào năm 2030?
Trước hết, điều quan trọng nhất là có tư duy đúng đắn: sẵn sàng thay đổi và cam kết học hỏi liên tục. Điều quan trọng không kém là sự sẵn sàng hợp tác và đồng sáng tạo các giải pháp với các bên liên quan.
Cách thức làm việc của chúng ta ngày nay đã phát triển vượt bậc, từ cách thức vận hành doanh nghiệp đến cách thức thực hiện báo cáo tài chính và kiểm toán. Mỗi lĩnh vực này hiện nay đều dựa vững chắc trên nền tảng công nghệ.
Mặc dù các kế toán viên chuyên nghiệp không nhất thiết phải là người lập trình dữ liệu, nhưng họ có thể và nên hợp tác chặt chẽ với các đối tác công nghệ. Sự ra đời của AI đã giúp việc hợp tác này nhanh hơn, hiệu quả hơn và dễ dàng triển khai hơn rất nhiều. Do đó, hợp tác vẫn là yếu tố vô cùng quan trọng.
Đúng là AI đã thay thế một số công việc truyền thống do con người thực hiện, nhưng điều này không nên được coi là một mối đe dọa. Thay vào đó, nó mang đến cơ hội cho các chuyên gia nâng cao kỹ năng, học hỏi các năng lực mới và chuyển sang các vai trò chiến lược hơn, có giá trị cao hơn. Học tập liên tục, theo nghĩa này, trở thành một phần thiết yếu của sự phát triển nghề nghiệp.
Công nghệ cũng đã nâng cao tính minh bạch, đặc biệt là trong lĩnh vực đảm bảo và kiểm toán. Ví dụ, kiểm toán viên không còn bị giới hạn trong các tập dữ liệu mẫu; với sức mạnh và tốc độ của công nghệ, giờ đây có thể kiểm toán toàn bộ dữ liệu, từ đó cung cấp những hiểu biết sâu sắc hơn.
Nhìn từ góc độ toàn cầu, ACCA Việt Nam có thể đóng góp như thế nào cho ngành kế toán toàn cầu, đặc biệt là về tính minh bạch, đổi mới sáng tạo và tài chính bền vững?
Khi gặp gỡ các bên liên quan tại Việt Nam, tôi thấy một tầm nhìn rõ ràng tuyệt đối. Đất nước đang nuôi dưỡng một đội ngũ chuyên gia tài năng, có khả năng giải quyết các mục tiêu phát triển năm 2030 và 2040 của chính mình, cũng như các nhu cầu tài chính và chuyên môn rộng lớn hơn của thế giới.
Trong môi trường kết nối ngày nay, ranh giới vật lý không còn hạn chế sự hợp tác. Làm việc trực tuyến đã cho phép các chuyên gia tham gia và đóng góp xuyên quốc gia, khiến việc chia sẻ kiến thức trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Đặc biệt, Việt Nam đang phát triển nhanh chóng để áp dụng các thông lệ tốt nhất toàn cầu về tích hợp công nghệ, AI và báo cáo phát triển bền vững. Trong khi chính phủ đi đầu, khu vực tư nhân cũng đang đẩy nhanh nỗ lực của mình, nhận thấy rằng nền kinh tế Việt Nam đã gắn kết chặt chẽ với các mạng lưới thương mại quốc tế.
Hazy Tran-Tttbđt kttbđt
