Theo các chuyên gia kinh tế, cơ hội “vàng” đang chờ đón lĩnh vực logistics của Việt Nam sau đại dịch Covid – 19. Đây cũng là cơ hội cho các công ty nước ngoài trong lĩnh vực logistic tại Việt Nam.
Tổng quan thị trường Việt Nam: thách thức và cơ hội
Đại dịch Covid – 19 khiến các quốc gia phải thực hiện giãn cách xã hội trong thời gian dài. Điều này tác động tiêu cực tới các hoạt động logistic, từ đó làm gián đoạn chuỗi cung ứng và dòng chảy thương mại.
Credit: VietnamCredit
Theo thống kê của Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA), dịch Covid – 19 là nguyên nhân chính khiến 15 % doanh nghiệp giảm 50% doanh thu so với năm 2019. Nhu cầu về logistic của 50% doanh nghiệp cũng bị giảm. Năm 2020, nhu cầu này tăng 10 – 30% so với cùng kỳ năm 2019.
Chi phí logistics cao đã làm tăng giá thành dịch vụ, giảm sức cạnh tranh của hàng hoá Việt Nam nói riêng và nền kinh tế Việt Nam nói chung. Đồng thời, các công ty logistics của Việt Nam cũng không thể cạnh tranh được với các nước trong khu vực và trên thế giới. Dự báo trong thời gian tới, ngành logistics tại Việt Nam còn gặp nhiều khó khăn, thách thức hơn nữa do ảnh hưởng của dịch Covid – 19. Ví như sẽ không có đủ số lượng container rỗng để xuất khẩu hoặc giá cước sẽ tăng đột biến (do tác động của giãn cách xã hội).
Cơ hội mở ra từ các hiệp định thương mại thế hệ mới
Bên cạnh những thách thức, ngành logistics Việt Nam có thể tìm thấy nhiều cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do và sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử. Theo các chuyên gia kinh tế, lĩnh vực logistics của Việt Nam sẽ được hưởng cơ hội “vàng” sau khi đại dịch được kiểm soát hoàn toàn.
Cụ thể, sự phát triển mạnh mẽ của công nghiệp hỗ trợ và hoạt động thương mại điện tử gia tăng sẽ khiến logistics trở thành lĩnh vực thu hút các nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là các doanh nghiệp đến từ Nhật Bản hay Hàn Quốc. Các hiệp định Thương mại tự do (FTA) thế hệ mới, bao gồm Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA), có hiệu lực sẽ giúp Việt Nam hưởng lợi từ việc thúc đẩy xuất nhập khẩu hàng hoá.
Bên cạnh đó, những dự báo của các tổ chức quốc tế về kinh tế Việt Nam bao gồm tăng trưởng GDP dương, xuất siêu cho thấy sản xuất kinh doanh thương mại đang phục hồi. Các doanh nghiệp logistics có thể tận dụng cơ hội để tăng tốc sau thời gian ảnh hưởng của dịch Covid – 19.
Hợp tác với các nhà đầu tư Nhật Bản vào thị trường Logistics Việt Nam
Theo thống kê, Việt Nam có hơn 1.300 doanh nghiệp trong lĩnh vực logistics. Trong đó, các doanh nghiệp nước ngoài chỉ chiếm tỷ trọng rất nhỏ, từ 2% – 3%, tuy nhiên họ nắm giữ khoảng 70 – 80% thị phần logistics.
Hầu hết các doanh nghiệp logistics Việt Nam cung cấp dịch vụ logistics bán lẻ do tiềm lực còn yếu. Ngoài ra, do thị trường quá phân mảnh nên việc nhiều doanh nghiệp cung cấp dịch vụ với mức giá gần như hoà vốn để tồn tại là điều không hiếm. Chưa kể, chất lượng dịch vụ giữa doanh nghiệp logistics Việt Nam và doanh nghiệp nước ngoài có sự chênh lệch rất lớn.
Không chỉ vậy, các doanh nghiệp nước ngoài cung cấp gói dịch vụ logistics trọn gói, còn các doanh nghiệp Việt Nam cung cấp các dịch vụ rời rạc. Bởi vậy, nhiều tập đoàn lớn vẫn lựa chọn sử dụng dịch vụ của doanh nghiệp nước ngoài. Đây có thể coi là cơ hội cho các nhà đầu tư nước ngoài muốn tham gia vào thị trường này tại Việt Nam.
Theo Bộ Công thương, xu hướng phát triển cung ứng dịch vụ logistics tại Việt Nam sẽ là sự hợp tác giữa các doanh nghiệp logistics để chia sẻ lợi nhuận từ việc khai thác lợi thế về hạ tầng và giao thông, tăng sức cạnh tranh để trở thành một mắt xích lớn hơn trong chuỗi logistics.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia kinh tế, hoạt động và đặc điểm của Việt Nam có thể khác với kinh nghiệm của các nhà đầu tư, trong đó các đối tác Việt Nam có thể hỗ trợ tốt. Hiện tại, Việt Nam đã huy động vốn từ khu vực tư nhân để đầu tư cơ sở hạ tầng thông qua việc chuyển nhượng quyền khai thác một số công trình bao gồm sân bay và cảng biển.
Ngành logistics được dự báo sẽ chiếm 8 – 10% tổng GDP của Việt Nam vào năm 2025. Theo Bộ Công Thương, thời gian gần đây, hoạt động đầu tư, mua lại và sáp nhập (M&A) trong ngành dịch vụ logistics có xu hướng diễn ra khá gay gắt. Đặc biệt, nhiều công ty Nhật Bản đã tham gia vào ngành logistics của Việt Nam.
Credit: VietnamCredit
Đầu tháng 7/2020, Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (VIMC) đã ký hợp đồng liên doanh với đối tác Nhật Bản Suzue về hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực vận tải và logistics. Tập đoàn Sumitomo cũng đã hợp tác với Công ty Suzuyo và một quỹ công tư của Nhật Bản chuyên đầu tư cơ sở hạ tầng, chi gần 40 triệu USD mua 10% cổ phần của Công ty Cổ phần Gemadept – doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam về khai thác cảng và logistics.
Một doanh nghiệp khác đến từ Nhật Bản cũng tham gia thị trường logistics tại Việt Nam là Mitsui OSK Lines (MOL). Đầu tháng 7 năm 2020, MOL đã đến thăm Cảng Quốc tế Vĩnh Tân (VTIP) để xem xét việc đưa các tàu của MOL vận chuyển than nhập khẩu từ Indonesia vào cảng. Ngoài các thương vụ M&A về logistics giữa Nhật Bản và Việt Nam, còn có nhiều công ty logistics khác của Nhật Bản đã hoạt động lâu năm tại Việt Nam. Điều này chứng tỏ ngành logistics của Việt Nam rất hấp dẫn và còn nhiều dư địa để phát triển.
Thông tin về hai trong số các doanh nghiệp logistics lớn của Nhật Bản tại Việt Nam
Công ty TNHH Hệ thống Vận tải Hitachi là công ty có trụ sở chính tại Tokyo, Nhật Bản, hoạt động trong lĩnh vực vận tải hàng hóa và các dịch vụ liên quan đến vận tải từ năm 1950. Đặc biệt, Hitachi Transport System cung cấp các dịch vụ như 3PL, xuất nhập khẩu, vận chuyển, đóng gói và tư vấn vận chuyển. Với kinh nghiệm tích lũy từ khi thành lập, công ty đã đưa ra giải pháp tối ưu nhất cho khách hàng với mạng lưới phân phối rộng khắp đáp ứng nhu cầu trong nước và quốc tế của khách hàng.
Credit: VietnamCredit
Hitachi Transport System Vietnam là công ty con của Hitachi Transport System có văn phòng đặt tại Thành phố Hồ Chí Minh. Nó chuyên về vận tải đường biển, các giải pháp hậu cần và lắp đặt máy móc hạng nặng.
Nippon Express Việt Nam
Credit: VietnamCredit
Nippon Express là nhà tư vấn hậu cần, cung cấp các giải pháp kinh doanh một chiều kết nối mọi người và các công ty vượt ra ngoài ranh giới quốc gia và khu vực, thông qua các phương thức giao hàng đa dạng, vận chuyển tích hợp đường bộ, đường hàng không và đường biển. Công ty Nippon Express được thành lập vào năm 1937 với sự tài trợ bổ sung của chính phủ Nhật Bản. Kể từ năm 1950, Nippon Express đã mở rộng và phát triển kinh doanh song song với nền kinh tế Nhật Bản. Năm 1958, văn phòng đại diện ở nước ngoài đầu tiên của nó được mở tại New York. Kể từ đó, mạng lưới toàn cầu của Nippon Express đã lan rộng đến hơn 700 địa điểm tại 45 quốc gia với 20.753 nhân viên.
Nippon Express Việt Nam được coi là người khổng lồ trong lĩnh vực này. Công ty có các văn phòng trên toàn quốc, từ Bắc Ninh, Hải Phòng đến Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh.
Thao Thu-tổng hợp
